Transfiguratio Domini, San Marco. Firenze, Fra Angelico
Evangeliet i dag er også tekst på Kristi forklaringsdag, Transfiguratio-festen. Då er det nettopp Jesu transfigurasjon – at displane får sjå hans guddom – som er i fokus. I dag, i fastetida, er det vegen til forklaringa, til triumfen, til sigeren, som påkallar vår merksemd. Ja, Jesus let truleg disiplane nettopp få ein glimt av kven han verkeleg var – og er -: ’Gud av Gud, ljos av ljos’ (Nicenum), nettopp fordi dei snart skulle gå inn i det store mørkret, der alt skulle bli tatt frå dei, og Meistaren bli arrestert, dømt, torturert og henretta.
At dei var på veg frå Galilea til Jerusalem, til Getsemane og Golgata, til offerdøden for verda – det var noko disiplane ennå ikkje forstod, noko Jesus berre antyda. Han forbaud dei å røpe det dei hadde sett der på Tabor, hans persons mysterium, til etter at han var stått opp frå dei døde: De merket seg dette ordet, men begynte så å drøfte seg i mellom hva dette med å oppstå fra de døde skulle bety, høyrde vi.
Jesus visste kvar han skulle, han visste kva som var hans misjon, men han kunne ikkje dele det med disiplane endå. Han måtte gå vegen, utan å misse målet av syne, for det var noko menneske ikkje utan vidare kunne forstå: At Menneskesonen var komen, ikkje for å tenast, men for å tena, og gje livet som løysepenge for mange (Matt 20,28).Etter oppstoda, då han inkognito, som ein ukjend, gjekk saman med nokre av dei på vegen til Emmaus, kunne han seie: –Måtte ikkje Messias lida dette og så gå inn til sin herlegdom? (Luk 24,26).
Brør og systre, eg er redd det er mange av oss truande i dag som står nølande framfor sjølve det djupaste i Kristi mysterium, nettopp hans pasjon og hans offerdød. Vi fattar ikkje kvifor det må eit sonoffer til – fordi vi har harmonisert bort dødens makt, synda si makt og demonens makt, fordi vi har misst all sans for at det skulle vere noko alvorleg konflikt mellom oss og Gud. Vi forstår ikkje at dersom vi held fast ved menneskets uendelege og evige verdi, så held vi også mennesket fast i dets evige ansvar; at vi skal svare for vårt liv, andlet til andlet med han som har skapt oss, med den levande Gud. Det er ein augneblink vi bør ha all muleg respekt for – eller kven er så dristig at han tenkjer lett om det?
At vi har mist dette av syne, er sikkert også noko av grunnen til at skriftemålspraksisen er svekka, også blant katolikkar. Berre den som veit seg djupt ansvarleg for Gud og har respekt for si evige framtid, har noko å skrifte. Men den som ser dette – at mennesket for alvor har med Gud å gjere – han ser også ljoset som strålar frå desse orda i dag:
Brødre, hvis Gud er for oss, hvem kan da være mot oss? Han som ikke sparte sin egen Sønn, men prisgav ham for oss alle, kan han annet enn med ham gi oss del i alle sine gaver? (Rom 8, epistelen).
Både på Tabor og på Golgata er desse orda sanne: Dette er min egen Sønn, han som jeg har kjær. Ja, Golgata blir det verkelege Tabor – der blir Jesus verkeleg herleggjord, seier evangelisten Johannes; hans nederlag blir hans siger – fordi det ikkje er noko som er herlegare, meir guddomleg, enn den kjærleiken som gir alt, som jamvel går i døden for den han elskar.
Jesus er den nye og eigentlege Isak – nettopp fordi det var sant som Abraham svara på vegen opp til Moria, då Isak spurde –Sjå, her er elden og veden, men kvar er lammet som vi skal ofra?- og Abraham sa : Gud vil nok sjølv sjå seg ut eit offerlam, guten min! (1 Mos 22, lektien).
Brør og systre! Den verkelege Isak er Sonen, er Jesus, er Lammet, er Gud sjølv, som går i bresjen for oss, som tar alt på seg, som tar saka på seg. Vis meg så noko som kan hindre eit menneske å kome til Gud, å vinne evig frelse! Vis meg kva skummelt kort Gud skulle kunne ha i ermet, kva meir vi skulle ha å frykte, når han sjølv har satsa alt, gitt alt; han som prisgav Sonen, ja, seg sjølv, for oss alle? Vis meg noko som kan trumfe dette: Viss Gud er for oss, kven kan då vere mot oss?
Midt i livet, midt i døden, midt i alt som kan hende oss, er det berre dette å seie:
Pie Iesu, qui tollis peccata mundi / — du som tar bort verdsens synder:
Takk at du kunne! Takk at du ville!
Arnfinn Haram OP (1948-2012),
St. Dominikus kloster, Oslo